Saka kuşları (Carduelis carduelis) pek çok farklı tür ve varyeteye sahiptir. İşte bazı bilinen saka kuşu türleri:
1. Avrupa Sakası (Carduelis carduelis)
- Özellikleri: Yüzlerinde kırmızı bir maske, siyah beyaz desenli kanatlar ve sarı şeritler bulunur.
- Yaşam Alanı: Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika.
2. Himalaya Sakası (Carduelis carduelis caniceps)
- Özellikleri: Başında siyah şerit ya yoktur ya da çok siliktir. Renk ve ötüşleri farklılık gösterir.
- Yaşam Alanı: Himalaya Dağları.
3. Sibirya Sakası (Carduelis carduelis major)
- Özellikleri: En iri saka kuşu türüdür. Güzel bir görünüme sahiptir ancak yabani doğası nedeniyle kafese alışması zordur.
- Yaşam Alanı: Sibirya.
4. Kasım Sakası (Carduelis carduelis)
- Özellikleri: En göz dolduran ve ötüşü en güzel olan türdür. Kuyrukları daha uzun ve renkleri daha parlaktır. Vahşi doğasıyla bilinir.
- Yaşam Alanı: Genel olarak Avrupa'da bulunur.
5. Beyaz Saka (Albino Saka)
- Özellikleri: Albinizm mutasyonu nedeniyle beyaz tüyleri vardır. Gözleri kırmızı olabilir.
- Yaşam Alanı: Farklı bölgelerde görülebilir.
6. Ak Gerdan Saka (Carduelis carduelis)
- Özellikleri: Boğazında beyaz bir şerit vardır. Marmara Bölgesi'nde yaygındır.
- Yaşam Alanı: Marmara Bölgesi.
7. Keneset
- Özellikleri: Ensesinde mercimek büyüklüğünde kırmızılıklar bulunur.
- Yaşam Alanı: Farklı bölgelerde bulunabilir.
8. Mart Sakası (Carduelis carduelis)
- Özellikleri: Mart ayında göç ettikleri için bu adı almıştır. Kanarya ile çiftleştirilerek sadalı kuşlar elde edilebilir.
- Yaşam Alanı: Göç eden bir türdür.
9. Akdeniz Sakası (Carduelis carduelis)
- Özellikleri: Ilıman iklime uyum sağlamış bir türdür.
- Yaşam Alanı: Akdeniz kıyı bölgeleri.
10. Anadolu Sakası (Carduelis carduelis)
- Özellikleri: Küçük boyutludur ve kafese kolay alışır.
- Yaşam Alanı: Anadolu.
SAKA (CARDUELIS SP.) TÜRÜNDE RENK MUTASYONLARI
Kaynak: https://ekanarya.com/detay.php?id=3...%20T%FCrleri&anakategori=Do%F0a%20Ku%FElar%FDSaka mutasyonları üretme fikri, insanlarda bu kuş türünü doğru üretme tekniklerini geliştirdikten sonra ortaya çıkmıştır. Zaten üretimin en zevkli yönü de bu değil midir? Sadece sizin ürettiğiniz ve sizin isim verdiğiniz bir mutasyon yapmak her yetiştiricinin hayalidir. Aslında mutasyon kelimesi burada yanlış kullanılmakta ama genel olarak dünyada bu terim kullanıldığı için ben de öyle kullanacağım. Mutasyon, genetik olarak ortaya çıkan garip özelliklerin o türün genetik özelliklerine kalıcı olarak yerleşmesidir. Bizim bahsettiğimiz mutasyon ise türde zaten var olan fakat çekinik kalmış özelliklerin yetiştirici tarafından ortaya çıkarılmasıdır.
DOĞAL RENK (NATURE BRED):
"Normal doğada gördüğümüz renktir. Yöresel olarak değişse de renk yoğunlukları ve dağılımı standartlık gösterir. Doğal renkli bir kuşun hangi mutasyonları taşıdığını bilmek çok ustalık işidir. Hafif bir renk farklılığı usta bir yetiştirici için büyük şifreler taşıyabilir.IZABEL RENK MUTASYONU (ISABEL COLOR BRED):
"Yüz kızıl maskesi dahil kuşun bütün renkleri açılmıştır. Bir bakıma donuklaşmıştır diyebiliriz. Renk olarak açık olan kuşların eşleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Normalde heterozigot (1) çekinik bir gen tarafından determine (2) edilir. Sürekli olarak bu gene sahip kuşların eşleştirilmesiyle baskın hale gelmiş ve fenotipte (3) kendini göstermiştir.SATEN BEYAZ MUTASYONU (SATINET BRED):
"Renk olarak izabel renginin çok daha açığı, hatta beyaza yakınıdır. Yüz maskesi hariç vücudun kanat telekleri dahil bütün renkleri açılmıştır. Gözler doğal rengindedir ve iki safir beyazın eşleştirilmesinden %75 ihtimalle beyaz yavrular elde edilir. Diğer yavrularda ihtimalle eumo dediğimiz ve ileride anlatılacak olan renk varyetesini vermektedir. Çok küçük bir ihtimalle bile olsa kuşların homozigot (4) gen özelliklerine göre doğal renk verebilirler.BEYAZ GÖĞÜS (EUMO BRED):
"Yetiştiricilerin elindeki beyaz ve doğal renkli kuşlardan aldıkları yavrularda fark ettikleri bu özelliği genetik ayıklama ile homozigot hale getirmeleri sonucu çıkmıştır. Göğüs rengi açık olduğunda değerlidir ve istenir. Kanat telekleri siyah ama sırt rengi açık olabilir. İki Euro kuşu eşleştirdiğinizde %25 beyaz elde etme şansınız yüksektir. Diğer yavrular natır veya Euro gelir.ALBINO (ALBINO BRED):
"Renk bütün tonlarıyla olabildiğince açıktır. Satine benzer fark gözlerdedir; bu renk varyetesinde gözler bütün canlıların albinolarında olduğu gibi kırmızıdır. İki albino eşleşmesinden genelde natır kuşlar gelir. Sürekli albino üzerine gidilerek yine anne baba renginde kuşlar elde etmek mümkündür.ACHAT (AGATE BRED):
"Renklerde belirgin farklılıklar vardır. Siyah olan kısımlar oldukça koyu ve belirgin, kahverengi olan kısımlar ise olabildiğince açık renktir. Oldukça sevilen bir renk varyetesi ve ilk başlayanlar için uygundur.BEYAZ KAFA (GREY HEADED BRED):
"Bölgesel olarak türemiş bir renk varyetesi olmakla beraber şu anda Avrupa'da üretimi yaygın olarak yapılan bir varyetedir. Kafa şalisi siyah rengini kaybetmiştir, oldukça açık veya yoktur. Buna rağmen kanat telekleri siyahtır. İsabel mutasyon ile eşleştirilmesinden güzel isabet yavrular alınabilir. Şu an üreticilerin elinde en az bulunan mutasyondur.AKGERDAN (PEA THROAT BRED):
"Boyun altındaki tüyler beyazdır. Hem majör tiplerde hem de normal yerleşik sakalarda görülebilen doğal bir renktir. Aslında pide yani parçalı kuşların bir kesitidir. Özellikle melezleri çok gösterişli olmaktadır.PARÇALI RENK (PIED BRED):
"Adından anlaşılacağı gibi vücudun belli bölgeleri beyaz, diğer yerler ise doğal renktedir. Bu renk kuşlar doğada nadiren görülür ve benzer iki kuşun eşleştirilmesinden %50 parçalı, %25 beyaz, %25 doğal renk gelmektedir. Diğer kuşlara nazaran hastalıklara daha dayanıksız olmaktadır.SARI RENK (YELLOW MUTASYON):
"Doğal renkli kuşlarda rastladığımız göğüs sarılığı hoşa giden bir özelliktir. Bu özelliğin üzerine gidilerek elde edilmiş bir mutasyondur. Sarı tüylerin vücutta dağılmada dengesizlik gösteren kuşların sürekli çaprazlanmasıyla elde edilmiştir.SİYAH RENK (MELANIC MUTASYON):
"En son çalışmaların ürünü olan bu renk mutasyonu İtalyan bir yetiştirici tarafından elde edilmiştir. Normal olarak canlılarda bulunan ten ve tüy rengini veren melanin pigmenti yoğun kuşların eşleştirilmesi ile elde edilmiştir. Pratik olarak albino rengin tam tersidir; albinolarda melanin pigmenti bulunmaz.Açıklamalar:
- Heterozigot: Anne ve babadan çekinik olarak gelen gen manasında kullanılmıştır. Özelliği determine eden gen bakımından eşleştirilen anne ve baba çekinik özellik göstermiştir.
- Determine: Kuştaki genetik özelliğin fiziksel olarak görüntüsünün sağlanmasıdır. Genotiple fenotip arasındaki köprüdür.
- Fenotip: Genetik şifrenin dış görünüşteki halidir.
- Homozigot: Özelliği veren gen bakımından anne ve babanın baskın olması durumudur.
En nadir ve en pahalı türlerden biri Kasım Saka'dır. Bu tür, göz alıcı görünümü ve üstün ötüş yetenekleriyle öne çıkar. Ancak, vahşi doğası nedeniyle sahiplenmesi ve bakımı oldukça zordur. Bu özellikler, Kasım Saka'yı diğer saka kuşu türlerine göre daha nadir ve değerli kılmaktadır
Kasım Saka (Carduelis carduelis) Hakkında Detaylı Bilgi
Kasım Saka, bilinen adıyla Avrupa sakası (Carduelis carduelis), hem estetik görünümü hem de melodik ötüşleriyle kuş severlerin ilgisini çeken nadir türlerdendir. Bu yazıda, Kasım Saka'nın beslenme, büyütme, yetiştirme ve üretim süreçleri hakkında detaylı bilgi vereceğiz.Beslenme
Kasım Saka'nın beslenmesi, sağlıklı büyümesi ve uzun ömürlü olması için son derece önemlidir. Doğada dikenli bitkilerin tohumlarıyla beslenirler. Ev ortamında beslenirken aşağıdaki gıdalara dikkat edilmelidir:- Tohumlar: Saka kuşları, doğal ortamlarında genellikle deve dikeni, tarak otu gibi dikenli bitkilerin tohumlarını yerler. Evde beslerken, çeşitli tohum karışımları ile beslenmeleri sağlanmalıdır. Ay çekirdeği, turp tohumu, marul tohumu, kırmızı darı, çim tohumu, yulaf, sarı haşhaş tohumu ve kara lahana tohumu önerilir.
- Meyveler ve Yeşillikler: Ispanak, kıvırcık, brokoli, kayısı, erik, çilek, elma, portakal, muz, karpuz ve armut gibi çeşitli meyve ve yeşilliklerle de beslenebilirler. Ancak, bu gıdaların ölçülü verilmesi önemlidir.
- Protein: Yavrularını böceklerle besleyen saka kuşları, protein ihtiyaçlarını karşılamak için zaman zaman böcek ve larvalarla beslenmelidir.
Büyütme ve Yetiştirme
Kasım Saka'nın büyütülmesi ve yetiştirilmesi, sabır ve özen gerektirir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:- Kafes Seçimi: Saka kuşları için geniş ve rahat bir kafes seçilmelidir. Kafesin boyutları kuşun rahatça uçabileceği kadar büyük olmalıdır. İdeal olarak, kafesin uzunluğu 60 cm, genişliği 60 cm ve yüksekliği 90 cm olmalıdır.
- Tünekler: Kafeste en fazla iki veya üç tünek bulunmalı ve tünekler arasında en az iki kanarya boyu mesafe olmalıdır. Tünekler doğal ağaç dallarından yapılmış olmalıdır.
- Temizlik ve Hijyen: Kafesin temizliği düzenli olarak yapılmalıdır. Yemlikler ve suluklar günlük olarak temizlenmeli ve yenilenmelidir. Kuşun sağlığı için hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Üretim
Kasım Saka'nın üretimi, dikkat ve bilgi gerektiren bir süreçtir. Üreme döneminde dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:- Üreme Dönemi: Kasım Saka, genellikle Mart ve Nisan aylarında üreme dönemine girer. Bu dönemde kuşlara yuva malzemeleri sağlanmalı ve vitamin ile mineral takviyesi yapılmalıdır.
- Çiftleştirme: Erkek ve dişi kuşlar üreme döneminde birbirine yakın tutulmalıdır. Erkek kuşun dişiden önce kızışacağı unutulmamalıdır. Bu dönemde, kuşların tırnakları kısaltılmalı ve sağlık kontrolleri yapılmalıdır.
- Yumurtlama ve Yavru Bakımı: Yumurtlama sonrası erkek kuş farklı bir kafese alınmalıdır. Yumurtaların kırılmaması için dikkat edilmelidir. Yavruların sağlıklı büyümesi için protein açısından zengin bir diyetle beslenmeleri sağlanmalıdır.
Kasım Saka, estetik görünümü ve melodik ötüşleriyle özel bir kuş türüdür. Beslenme, büyütme ve üretim süreçlerinde dikkatli olunması, kuşun sağlıklı ve uzun ömürlü olmasını sağlar. Bu süreçlerde sabır ve özen göstermek, kuşun doğal davranışlarını ve beslenme alışkanlıklarını anlamak, başarılı bir yetiştiricilik için önemlidir.
Kasım Saka (Carduelis carduelis), diğer saka türlerinden belirgin özellikleri ile ayrılır. İşte Kasım Saka'yı diğer saka türlerinden ayıran başlıca özellikler:
Fiziksel Özellikler
- Boyut ve Renk: Kasım Saka, diğer saka türlerinden genellikle daha büyük ve daha parlak renklere sahiptir. Kuyrukları daha uzun ve kafaları daha büyüktür. Renkleri daha canlı ve belirgindir.
- Kırmızı Maske: Kasım Saka'nın yüzünde yer alan kırmızı maske, gözlerin arkasına kadar uzanır ve daha koyu bir renge sahiptir. Dişi sakaların kırmızı maskesi ise gözlerin ötesine geçmez ve daha soluktur.
- Kanat Tüyleri: Kasım Saka'nın omuz tüyleri siyah renkte olup, diğer türlerde bu tüyler kahverengi olabilir. Siyah tüyler, Kasım Saka'yı diğer türlerden ayıran önemli bir özelliktir.
Davranışsal Özellikler
- Ötüş Yeteneği: Kasım Saka'nın ötüşü, diğer türlere göre daha melodik ve güzeldir. Bu tür, özellikle ötüşü ile tanınır ve ötmeye başladığında daha melodik ve çeşitli notalara sahip şarkılar söyleyebilir.
- Vahşilik: Kasım Saka, diğer saka türlerine göre daha vahşi ve zor evcilleştirilen bir türdür. Bu, onu beslemek ve bakmak açısından daha zor bir kuş yapar.
Üreme ve Yetiştirme
- Üreme Dönemi: Kasım Saka'nın üreme dönemi Mart ve Nisan aylarında başlar. Bu dönemde dikkat edilmesi gereken özel bakım ve beslenme gereksinimleri vardır. Üreme döneminde erkek ve dişi kuşlar arasında belirgin davranış farklılıkları gözlemlenebilir.
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanı
- Yaşam Alanı: Kasım Saka, Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde bulunur. Diğer saka türleri gibi, orman açıklıkları, fundalıklar ve bahçeler gibi çeşitli yaşam alanlarında yaşar. Ancak, daha geniş bir coğrafi dağılıma sahip olabilir.
Çocukluğumda uzun yıllar bir çok saka kuşu besledim. 80 ve 90 'lı yıllarda en ucuza satılan, çoğu zaman kaçak avlanılan bir kuş türüydü. Saka narin bir kuştur bana göre ve çok ürkektir. Onu korkutmayın, dar kafese koymayın lütfen. Saka kuşundan bir muhabbet kuşu gibi de evcilleşmesini beklemek biraz haksızlık olur. Onu izleyin ve mümkün mertebe evin içine de salmayın, yakalaması kolay değildir ve yakalarken hırpalamanız çok korkutmanız son derece olasıdır. Güzelliğini izleyin ve melodilerini dinleyin huzurla.
Kaynaklar
- TÜBİTAK Bilim Genç: Türkiye’nin Saka Kuşu
- Kuşlar.gen.tr: Saka Kuşu Türleri ve Özellikleri
- Petipet: Saka Kuşu
- Sakasevenler: https://sakasevenler.wordpress.com/saka-turleri/
- Ekanarya.com: