Pterophyllum scalare, tatlı su akvaryumlarında en çok tercih edilen balık türlerinden biridir. Güney Amerika’nın Amazon, Orinoco ve Essequibo nehir havzalarında doğal olarak bulunur. Akvaryum hobisinde sıkça tercih edilmesinin başlıca nedeni, estetik görünümü ve bakımlarının nispeten kolay olmasıdır. Melek balıkları, 1920'lerden bu yana akvaryumlarda beslenmeye başlanmış ve zamanla farklı renk ve desen varyasyonlarına sahip birçok tür geliştirilmiştir.
Fiziksel Özellikler
Melek balıklarının vücut yapısı disk şeklindedir, bu da onları diğer balık türlerinden farklı kılar. Yüzgeçlerinin uzun ve zarif yapısı ise adeta suyun içinde süzülüyormuş gibi bir görüntü sunar. Melek balıklarının en bilinen renkleri arasında gümüş, siyah, mermer desenli ve altın renkli çeşitler bulunur. Yetişkin bir melek balığı 15 cm uzunluğa ve 20 cm yüksekliğe kadar büyüyebilir. Akvaryum şartlarına göre boyutları değişebilir ancak sağlıklı bir ortamda geniş vücut yapısı ve uzun yüzgeçleri ile dikkat çekerler.Uzun yüzgeçlerinin hassas yapısından dolayı diğer agresif balıklarla birlikte bakılmamalıdır, çünkü bu balıklar yüzgeçlerini ısırarak zarar verebilir. Melek balıklarının ortalama ömrü, uygun koşullar altında 8-10 yıl olabilir.
Doğal Yaşam Alanı ve Akvaryum Ortamı
Pterophyllum scalare, Güney Amerika'nın yavaş akan nehirlerinde ve bataklıklarında yaşar. Bu bölgeler yoğun bitki örtüsü ile kaplıdır ve su genellikle yumuşak, asidik bir yapıdadır. Bu nedenle, melek balıklarının akvaryumda en iyi şekilde yaşaması için doğal ortamlarına benzer koşullar sağlanmalıdır.Melek balıkları için ideal su sıcaklığı 24-30°C arasında olmalı ve suyun pH değeri 6.0-7.5 aralığında tutulmalıdır. Su sertliği ise orta yumuşaklıkta olmalıdır (4-12 dGH). Akvaryumun en az 100 litre kapasitesinde olması önerilir çünkü melek balıkları geniş alanlarda rahat yüzebilen balıklardır. Akvaryumda yavaş akan su filtreleri tercih edilmelidir. Aksi takdirde güçlü su akıntıları, balıkların yüzme performansını ve genel sağlık durumlarını olumsuz etkileyebilir.
Bitkilendirme: Melek balıkları, yoğun bitkilendirilmiş akvaryumları severler. Uzun yapraklı bitkiler, balıkların saklanma ihtiyacını karşılar ve onlara doğal bir ortam sunar. Java fern, Amazon kılıcı gibi bitkiler bu balıklar için idealdir. Ayrıca düz yüzeyli taşlar veya dekoratif objeler, balıkların yumurta bırakmaları için uygun alanlar sağlar.
Davranış Özellikleri ve Uyum
Melek balıkları doğası gereği barışçıl balıklar olarak bilinirler, ancak zaman zaman bölgesel davranışlar sergileyebilirler. Özellikle üreme dönemlerinde veya bir çift oluşturduklarında, akvaryumda diğer balıklara karşı agresifleşebilirler. Küçük balıkları av olarak görebileceklerinden dolayı tank arkadaşları dikkatli seçilmelidir. Örneğin, neon tetra veya küçük karidesler melek balıkları için potansiyel avdır.Uyumlu türler: Barışçıl cichlid türleri, Corydoras kedibalıkları ve büyük tetra türleri melek balıklarıyla uyum içinde yaşayabilir. Yüzgeç ısırma eğiliminde olan tetralar, barbuslar veya aşırı agresif balıklar, melek balıkları ile bir arada bakılmamalıdır.
Beslenme
Melek balıkları omnivor balıklar olduklarından, hem bitkisel hem de hayvansal gıdalarla beslenebilirler. Akvaryum ortamında genellikle kaliteli pul veya pelet yemlerle beslenirler. Bunun yanı sıra dondurulmuş artemia, kan kurdu, daphnia gibi canlı yemlerle desteklenmeleri gelişimlerini hızlandırır ve sağlıklarını korur.Haftalık diyetlerine haşlanmış ıspanak, kabak gibi sebzeler eklenebilir. Lifli gıdalar, sindirim sistemlerinin düzenli çalışmasına katkı sağlar ve kabızlık gibi yaygın problemleri önler. Yemleme sırasında aşırı beslemeden kaçınılmalıdır, çünkü melek balıkları fazla yem tüketme eğilimindedir ve bu, su kalitesini düşürerek sağlık sorunlarına yol açabilir.
Üreme
Melek balıkları cinsel olgunluğa genellikle 6-12 aylık olduklarında ulaşırlar. Eş tutma davranışları sergilerler ve uygun eş seçtiklerinde düz bir yüzeye yumurtalarını bırakırlar. Çiftleşme süreci oldukça etkileyicidir; çiftler birlikte su yüzeyinde yavaşça dans eder ve ardından dişi, yumurtaları düz bir yüzeye bırakırken erkek onları döller. Dişi melek balığı bir defada 100-300 yumurta bırakabilir. Ebeveynler genellikle yumurtalarına iyi bakarlar ancak stresli ortamlarda yumurtaları yiyebilirler.Yavrular, ilk birkaç gün boyunca ebeveynlerinin gözetiminde kalır ve ardından serbest yüzmeye başlar. Bu aşamada, yavrulara özel toz yemlerle veya artemia ile beslenmeleri gereklidir.
Pterophyllum scalare, yani melek balıkları, akvaryum hobisinde oldukça popüler oldukları için zamanla farklı tür ve varyasyonlara sahip olmuştur. Doğal türü dışında, yetiştirme ve çaprazlama yoluyla farklı renk ve desen kombinasyonları elde edilmiştir. İşte en yaygın melek balığı türleri ve varyasyonları:
1. Doğal (Wild-Type) Melek Balığı
Bu tür, doğal yaşam alanlarında bulunan orijinal formdur. Genellikle gümüş renkte, dikey siyah çizgilere sahip balıklardır. Vahşi doğada, kamuflaj görevi gören bu çizgiler, akvaryum ortamında da balıklara estetik bir görünüm kazandırır. En dayanıklı türlerden biri olarak kabul edilir ve genetik olarak saf melek balığıdır.2. Siyah Melek Balığı (Black Angelfish)
Bu varyasyon, tamamen siyah renkte bir balıktır. Yoğun siyah pigmentasyona sahiptir ve özellikle koyu renkli akvaryumlarda oldukça dikkat çekicidir. Siyah melek balıkları, genellikle karanlık temalı akvaryumlarda tercih edilir. Renklerinin koyuluğuna rağmen, doğal tür kadar dayanıklıdırlar.3. Altın Melek Balığı (Gold Angelfish)
Tamamen altın veya sarı renkte olan bu melek balığı türü, çaprazlama yoluyla elde edilmiştir. Genellikle baş ve yüzgeçlerinde hafif gümüşi veya beyaz tonlar bulunabilir. Akvaryumlarda oldukça estetik duran bu tür, aydınlatma ile parlayan altın renginden dolayı çok tercih edilir.4. Gümüş Melek Balığı (Silver Angelfish)
Bu tür, doğal melek balıklarının bir alt varyasyonudur. Gümüşi renk tonları ile parlak bir görünüme sahiptirler. Genellikle siyah dikey çizgiler bulunur, bu da onları daha cazip hale getirir. Doğal varyasyonlara en yakın olan türlerden biridir.5. Mermer Melek Balığı (Marble Angelfish)
Mermer melek balıkları, beyaz, siyah ve gri tonlarının karışımına sahip benzersiz bir görünüme sahiptir. Vücutlarında mermer desenine benzer karmaşık ve düzensiz renklenmeler görülür. Bu desenler her balıkta farklı olduğu için her bir mermer melek balığı benzersizdir. Akvaryum meraklıları arasında oldukça popülerdir.6. Albino Melek Balığı (Albino Angelfish)
Bu varyasyon, pigment eksikliği nedeniyle tamamen beyazdır. Kırmızı gözler ve beyaz vücut, albino melek balıklarını diğer türlerden ayırır. Oldukça hassas bir türdür ve diğer melek balığı türlerine göre daha dikkatli bir bakım gerektirir.7. Dantel Melek Balığı (Lace Angelfish)
Dantel melek balıkları, özellikle uzun ve ince yüzgeç yapılarıyla bilinirler. Genellikle siyah veya koyu renklerde bulunurlar ve yüzgeçlerindeki zarif desenleri ile adeta dantel benzeri bir görünüm sergilerler. Yavaş hareket eden ve oldukça zarif bir balıktır.8. Koi Melek Balığı (Koi Angelfish)
Koi melek balığı, Japon koi balıklarının renk desenlerine sahip olmasıyla bilinir. Beyaz, kırmızı ve siyah renk kombinasyonlarından oluşur. Bu tür, akvaryumda canlı renkleri ve dikkat çekici görünümü ile popülerdir.9. Fantom Melek Balığı (Phantom Angelfish)
Fantom melek balıkları, genellikle gri veya siyah tonlara sahiptir. Bu türler arasında yarı saydam yüzgeçlere sahip olanlar da bulunur. Koyu renkleriyle akvaryumlarda gizemli bir görünüm sunarlar.10. Blushing Melek Balığı (Blushing Angelfish)
Blushing (kızaran) melek balıkları, özellikle solungaç bölgelerinde hafif pembe tonlara sahip olmaları ile tanınır. Vücutları genellikle beyaz veya gümüş renktedir, ancak yüz kısımlarında belirgin pembe veya kırmızımsı bir renk bulunur.11. Zebrina Melek Balığı (Zebra Angelfish)
Zebra melek balıkları, adını vücutlarındaki yatay siyah ve beyaz çizgilerden alır. Zebra desenleri onları diğer türlerden ayırır ve özellikle bitkili akvaryumlarda oldukça ilgi çekerler. Çizgiler balığın yaşına, genetiğine ve akvaryum ortamına göre değişiklik gösterebilir.12. Dumanlı Melek Balığı (Smokey Angelfish)
Bu tür, vücudunun ön kısmında gümüş veya beyaz renkte olup, arka kısmında dumanlı bir gri veya siyah renge sahiptir. Renk geçişi, balığa dramatik bir görünüm kazandırır. Smokey melek balıkları, diğer türlerle çaprazlanarak farklı tonlarda varyasyonlar elde edilebilir.Bu farklı varyasyonlar sayesinde Pterophyllum scalare akvaryumlarda oldukça zengin bir görsellik sunar. Her bir varyasyonun kendine has renkleri ve desenleri, akvaryum hobisi meraklılarına geniş bir yelpaze sunar. Bakımları genellikle benzerdir, ancak bazı varyasyonlar daha hassas olabilir. Bu yüzden doğru bakım koşullarını sağlayarak, akvaryum ortamında bu güzel balıkların sağlıklı bir şekilde yaşamasını sağlamak önemlidir.
Pterophyllum cinsi, genellikle tatlı su akvaryumlarında bakılan melek balıklarını içerir. Ancak Pterophyllum sadece Pterophyllum scalare ile sınırlı değildir. Bu cins altında üç temel tür bulunur, her biri Amazon Havzası'na özgüdür ve farklı habitatlarda yaşar. İşte bu cinsin diğer türleri:
1. Pterophyllum altum (Altum Melek Balığı)
Pterophyllum altum, genellikle "yüksek melek balığı" olarak da bilinir, çünkü diğer melek balıklarından daha yüksek vücut yapısına sahiptir. Bu tür, doğal yaşam alanı olan Venezuela ve Kolombiya'daki Orinoco ve Atabapo nehirlerinde bulunur.
Özellikler:
- Boyut: Diğer melek balıklarına göre daha büyük ve daha yüksek bir yapıya sahiptir. Yetişkin bir Pterophyllum altum, yaklaşık 18-25 cm boy ve 40-45 cm yüksekliğe ulaşabilir.
- Renk: Genellikle gümüşi renkte olup, üzerlerinde koyu dikey bantlar bulunur. Bu dikey çizgiler onları Pterophyllum scalare'den ayıran en belirgin özelliklerden biridir. Çizgiler çok daha belirgin ve nettir.
- Zor Bakım: Diğer türlere göre daha hassas bir balıktır. Suyu oldukça yumuşak ve asidik olan koşullarda yaşar. Akvaryum koşulları zor sağlanabildiği için deneyimli akvaristler tarafından tercih edilir. Sıcaklık aralığı genellikle 26-30°C olmalıdır.
- Davranış: Barışçıl bir türdür ancak diğer balıklara karşı bölgesel olabilir. Büyük akvaryumlarda bakılması gereklidir, çünkü geniş alanlarda daha rahat ederler.
Pterophyllum leopoldi, Pterophyllum cinsindeki en küçük ve nadir bulunan türdür. Bu tür, Amazon Nehri'nin Brezilya ve Guyana'daki yavaş akan kollarında bulunur. Diğer melek balığı türlerine göre daha agresif bir yapıya sahip olmasıyla bilinir.
Özellikler:
- Boyut: Diğer melek balıklarından daha küçük olan Pterophyllum leopoldi, ortalama 10-15 cm uzunluğundadır.
- Renk: Gümüşi bir vücuda sahip olup, vücudunda koyu dikey bantlar bulunur. Ayrıca kafa bölgesinde belirgin bir "dorsal hump" (sırt tümseği) bulunur. Bu, türü tanımada en önemli ayırt edici özelliklerden biridir.
- Agresif Davranış: Bu tür, diğer Pterophyllum türlerine kıyasla daha agresif olabilir ve bölgesel davranışlar sergileyebilir. Özellikle küçük akvaryumlarda diğer balıklarla uyum sağlamada sorun yaratabilir. Ancak geniş alanlarda barışçıl olabilir.
- Bakım: Diğer türlere göre daha dayanıklı olup, geniş su koşullarına uyum sağlayabilir. Yine de optimal sıcaklık 24-30°C arasında olmalıdır. Su pH seviyesi ise hafif asidik (6.0-7.0) tutulmalıdır.
En bilinen ve yaygın tür olan Pterophyllum scalare, akvaryum hobisinde en sık görülen melek balığı türüdür. Özellikleri ve bakım koşulları hakkında daha önce detaylı bilgi verilmiştir, bu nedenle burada kısaca özetlenecek olursa:
- Boyut: 10-15 cm boyutlarına ulaşabilir.
- Renk ve Varyasyonlar: Gümüşi, siyah, altın, mermer gibi çeşitli renk varyasyonlarına sahiptir.
- Bakım: Dayanıklı ve barışçıl bir türdür, farklı su koşullarına kolayca adapte olabilir.
Pterophyllum Türlerinin Karşılaştırılması
Bu üç tür, görünümleri ve davranış özellikleri bakımından birbirlerinden farklıdır.- Pterophyllum altum, yüksek vücut yapısı ve hassas bakım koşullarıyla en zor tür olarak bilinir.
- Pterophyllum leopoldi, küçük boyutu ve daha agresif yapısı ile diğer türlerden ayrılır.
- Pterophyllum scalare ise daha yaygın, dayanıklı ve geniş varyasyonlara sahip bir türdür, bu yüzden akvaryum hobisinde en sık tercih edilen melek balığıdır.
Bu türler arasında doğru seçim yapmak, hem balıkların sağlığı hem de akvaryumun uyumlu bir şekilde çalışması açısından önemlidir.
#PterophyllumScalare
#MelekBalığı
#TatlıSuBalıkları
#PterophyllumAltum
#AquariumLife
#AkvaryumHobisi
#MelekBalığıBakımı
#FreshwaterFish
#PterophyllumLeopoldi
#AkvaryumBalıkları
#AngelfishLovers
#AquariumFishKeeping
#AquariumAddicts
#TropicalFish
#AquariumCommunity
#BalıkBesleme
#AkvaryumDizaynı
#AquascapeLife
#BalıkTutkusu
#AkvaryumSeverler
